“NEY”

     

Ney tasavufta hem bir enstrüman, hem de simgedir.Ney İnsan-ı Kâmil’i simgeler.Ney içi boşaltılmış,fırınlanmış bir kamıştır.Ney’in kendi sesi bile yoktur,Neyzenin üflediği sesi verir ney…

Ney yedi makam çalar.Bu Ahadiyetteki bir siyah nokta olarak tecelli eden sesiz Allah’ın yedi tecelliyi geçince,yani ney gibi bağrı yanınca İnsan-ı Kâmil olarak ses vereceğini gösterir.Ney ile Elif harfi arasında da bir bağlılık vardır.Üst üste konan yedi nokta Elif harfini oluşturur.Nokta ile Elifin aslı birdir.

Ney her perdede dört ton ses üfler.Bu da toplamda Yirmi sekiz tona erişir.28 rakamı önemlidir.Alah Kelam sıfatının tecellisini Kuran’da göstermiştir ve Kuran 28 harfle yazılıdır.

İlk üç perde fiil perdesidir.Burada insan kötü şeyler yapmamaya,iyi şeyler yapmaya çalışır.Tüm fillerin sahibinin ve yapıcısının Allah olduğunu hatırdan çıkarmaz.

Dördüncü ve beşinci perdeler sıfat perdeleridir.Sıfat tecellisi içinde zıtlıkları barındırır.Uzun/kısa,doğru/yanlış,siyah/beyaz gibi.İkilik kavramının çok olduğu perde bu perdedir.Mürşidlerin ikilikten kurtul birliğe kavuş dedikleri yerler bu perdelerdir.Sıfat perdelerindeyken tüm sıfatların sahibinin Allah olduğu hatırdan çıkarılmamalıdır.Neydeki altıncı ve yedinci perdeler Zat perdeleridir.Burada kişi Allah olmaz,kişinin yaptığı tüm olgular Zat tarafından denetlenmiş olur.

Neydeki Başpare yani üflenen bölüm ise İnsan-ı Kâmil’i temsil eder.Altı cihet,yedi yönden kainatı görür.

Ney denince hemen insanın aklına  Mevlana ve Mesnevi geliyor.Mevlana el yazısıyla yazdığı  Mesnevi’nin ilk 18 beyitinde İnsan_ı Kâmil’i anlatmış,zıtlıklar üzerine bir birlik kurmuştur.Hakk nasib ederse ileriki yazımızda  bu 18 beyiti yorumlamaya çalışacağız.  

                       

                                                                                          

Kaynak gösterilerek alıntılanabilir.

© H. Endercan KURŞAKLIOĞLU,  20.09.2010